ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း COVID-19 အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်အသစ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာ ယခုနှစ်အတွင်း ဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၉.၃ ဘီလီဘံ လျော့နည်းဆုံးရှုံးရမယ့် အလားအလာရှိနေကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေကြောင်းလိုင်းအဖွဲ့အစည်းက သတိပေးထားပါတယ်။

(Photo: Getty Images)

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့အစည်း (International Air Transport Association - IATA) က လေယာဥ်ခရီးစဥ်သွားလာမှုဟာ ၁၀ စုနှစ်တစ်ခုကျော်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် လျော့ကျသွားမယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံရှိ လေကြောင်းလိုင်းတွေနဲ့ အခြား အာရှပစိဖိတ်ဒေသရှိ လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် လေယာဥ်စီးခရီးစဥ် လျော့နည်းသွားတဲ့ သက်ရောက်မှုကို အဓိက တွေ့ကြုံရမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လေကြောင်းလိုင်းတွေက လေယာဥ်ခရီးစဥ်တွေကို မဖြစ်မနေ လျှော့ချခဲ့ရပြီး အကျပ်အတည်း ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

IATA က ခန့်မှန်းထားမှုအရ အာရှပစိဖိတ်ဒေသရှိ လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၂၇.၈ ဘီလီယံ ဝင်ငွေလျော့ကျသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အာရှပြင်ပမှ လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာလည်း ဝင်ငွေ ဒေါ်လာ ၁.၅ ဘီလီယံ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း IATA က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

"လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာ ခရီးစဥ်နဲ့ လမ်းကြောင်းအချို့ကို လျှော့ချဖို့အတွက် ခက်ခဲတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချနေကြရပါတယ်၊ ဒီနှစ်က လေကြောင်းလိုင်းတွေအတွက် အရမ်းခက်ခဲတဲ့နှစ်ပါပဲ" လို့ IATA အထွေထွေညွှန်ကြားရေးမှူး Alexandre de Juniac က ပြောပါတယ်။ သို့သော်လည်း ယခုနှစ်မှာ မျှော်လင့်ထားတဲ့ ဝင်ငွေလျော့နည်းဆုံးရှုံးက လေကြောင်းလိုင်းတွေရဲ့ အမြတ်အစွန်းကို ထိခိုက်စေမယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းရန် အလွန်စောလွန်းနေသေးကြောင်း IATA က ဆိုပါတယ်။

(Photo: Changi Airport/Twitter)

IATA အနေနဲ့ ၂၀၀၃ ခုနှစ်အတွင်း SARS ရောဂါကူးစက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့စဥ်က လေယာဥ်ခရီးစဥ်လျော့နည်းသွားခဲ့မှုအပေါ် အခြေခံပြီး ယခုလက်ရှိ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သက်ရောက်မှုဖြစ်နိုင်ခြေကို ခန့်မှန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ SARS ရောဂါ ကူးစက်မှုဖြစ်ပွားစဥ်က လေယာဥ်ခရီးစဥ်များ ခြောက်လကြာ သိသာစွာ လျော့ကျနေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ SARS ရောဂါကူးစက်မှုဂယက်ကြောင့် အာရှပစိဖိတ်ဒေသအတွင်းရှိ လေကြောင်းလိုင်းတွေအတွက် လေယာဥ်ခရီးစဥ်များ ၅.၁ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျသွားခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ယခုလက်ရှိ ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်ဟာ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုက တရုတ်နိုင်ငံမှာသာ အဓိက ဖြစ်ပွားနေဆဲလို့ ယူဆထားတာဖြစ်ပေမဲ့ အကယ်၍ နောက်ထပ် နေရာဒေသတွေမှာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု အများအပြားဖြစ်လာပါ သက်ရောက်မှု ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်ကြောင်းလည်း IATA က သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၁ ရက် ညပိုင်းအထိ စုစုပေါင်း သေဆုံးသူအရေအတွက် ၂,၂၄၉ ဦးရှိလာပါတယ် 

(Photo: MediaCorp/CNA)

ထိုအတောအတွင်း ဩစတြေးလျအခြေစိုက် Qantas လေကြောင်းလိုင်းက ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုက ၎င်းတို့အတွက် အမေရိကန်ဒေါလာ ၉၉ သန်း ဆုံးရှုံးရနိုင်ကြောင်း ပြောထားပါတယ်။ ထို့အတူ ဥရောပမှ Air-France KLM ကလည်း COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ဂယက်ကြောင့် ဖေဖေါ်ဝါရီနဲ့ ဧပြီလကြားကာလမှာ အမေရိကန်ဒေါလာ ၂၁၃ သန်းအထိ ဆုံးရှုံးရနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားကြောင်း သိရပါတယ်။

(Photo: Getty Images)

ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၁ ရက် ညပိုင်းအထိ တရုတ်ပြည်မကြီးမှာ ၇၅,၆၈၅ ဦး အပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ ၇၇,၀၁၈ ဦးရှိပြီး ၁၈,၈၇၀ ဦး ပြန်လည်သက်သာလာခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ COVID-19 အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်အသစ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေမှုကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အများပြည်သူ ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း (World Health Organization - WHO) က ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့မှာ သတ်မှတ်ကြေညာထားပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း နိုင်ငံအသီးသီးက ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှုများရှိနေပါတယ်။