ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ အဆင်းရဲဆုံး ရပ်ကွက်မှာနေထိုင်ရတဲ့ ကားလို့စ်တစ်ယောက် မွေးကင်းစသမီးလေးကို အချစ်တွေပိုနေရသလို တစ်ဖက်ကလည်း သူ့စိတ်ထဲမှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေရှိနေပါတယ်။
(Photo: Pichayada Promchertchoo)
သမီးလေးကို အိမ်မှာမွေးဖွားလို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ သားဖွားဆရာမက ပြောခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ကားလို့စ့်ရဲ့ဇနီးဟာ ကလေးမွေးရန် ဆေးရုံတက်ခဲ့ရပါတယ်။ ဆေးရုံတက် ကလေးမွေးရန် ကားလို့စ်တို့မိသားစုမှာ အစီအစဥ်မရှိသလို ကုန်ကျစရိတ်ကိုလည်း သူတို့ မတတ်နိုင်ကြပါဘူး။ သမီးလေးမွေးပြီးနောက် ဆေးရုံကုန်ကျစရိတ် ဖိလစ်ပိုင်ပီဆိုငွေ ၁၄,၀၀၀ (မြန်မာကျပ်ငွေ ၄၀၀,၀၀၀ ကျော်) ကို ကားလို့စ်တစ်ယောက် ဘယ်လိုရှာရမလဲ မသိပါဘူး။
သူတို့မိသားစုက ဆေးရုံဆင်းပြီး အိမ်ကိုအရမ်းပြန်ချင်နေပေမဲ့လည်း မပြန်နိုင်ဘဲဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ ဖြေရှင်းနည်းကို ကားလို့စ် တဖြည်းဖြည်း သဘောပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ အဆင်းရဲဆုံး ရပ်ကွက်တစ်ခုမှာ နှစ်များကြာအောင် နေထိုင်လာခဲ့တာက ငွေအသည်းအသန်းလိုအပ်ချိန်မှာ ဘယ်နေရာကနေရှာရမလဲဆိုတာ ကားလို့စ်ကို သင်ကြားပေးခဲ့သလိုပါပဲ။
(Image: MediaCorp)
ငွေရှာဖို့အကြံရသွားတဲ့ ကားလို့စ်က ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်မှာ Facebook ကိုဝင်ပြီး စာကြောင်းတိုလေး ရေးသားထားတဲ့ ပို့စ်တစ်ခုတင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီပို့စ်လေးက သူ့အတွက် ငွေရှာပေးနိုင်မယ်လို့ ကားလို့စ် မျှော်လင့်ထားခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ပို့စ်က “ကျွန်တော့်ရဲ့ ကျောက်ကပ်တစ်လုံးကို ရောင်းပါမယ်၊ ကျွန်တော့်ကိုဆက်သွယ်ပါ၊ တစ်ကယ်ပြောတာပါ၊ ကျေဇူးပြုပြီး တစ်ကယ် မဝယ်ဘဲနဲ့ မပြောပါနဲ့” လို့ ရေးသားထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကားလို့စ်ဟာ Facebook ပေါ်မှာ သူတို့ရဲ့ကျောက်ကပ်တွေ ရောင်းမယ်လို့ ကြော်ငြာထားသူ ၁၄ ဦးအနက်က တစ်ဦးပါ။ ကျောက်ကပ်ရောင်းမယ်သူတွေက သူတို့ရဲ့ ဖုန်းနံပါတ်တွေ၊ သွေးအမျိုးအစားတွေနဲ့ သူတို့ အရေးပေါ်ငွေလိုနေကြောင်းကို မျှဝေပြောပြထားခဲ့ကြပါတယ်။ အခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၆ ရက်မှာ ဒီလိုကြော်ငြာထားတာကို စတင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရောင်းဝယ်သူတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါက ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ တွေ့ရတာတွေ အများအပြားထဲက တစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။
(Image: MediaCorp)
“ဆရာဝန်က ကျွန်တော့်မိသားစုကို ဘယ်တော့အိမ်ပြန်ခေါ်နိုင်မလဲလို့ မေးခဲ့ကြတုန်းက ကျွန်တော် အရမ်းကို စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်ပြီး သောကရောက်ခဲ့ရပါတယ်၊ ကျွန်တော့်မှာ သူတို့ကို အိမ်ပြန်ခေါ်ဖို့အတွက် ဆေးရုံကုန်ကျစရိတ်ပေးဖို့ ပိုက်ဆံမရှိဘူးလေ၊ ကျွန်တော် နည်းလမ်းရှာပြီး ပိုက်ဆံရနိုင်အောင် လုပ်မယ်လို့ ဆရာဝန်ကို ပြောခဲ့ရတယ်” လို့ ကားလို့စ်က လူဇွန်အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ ၎င်းရဲ့အိမ်ငယ်လေးထဲမှာ ဖွင့်ဟခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့သမီးလေးကတော့ သွေးနုသားနု မိခင်ရဲ့ဘေးမှာ အိပ်မောကျနေရှာပါတယ်။
“ကျွန်တော် ကျွန်တော့်ဖုန်းကို ငွေဖြည့်လိုက်တယ်၊ ပြီးနောက် Facebook မှာ kidney for sale လို့ ရိုက်ပြီး လိုက်ရှာကြည့်တယ်၊ တချို့က အလှူရှင်ရှာနေကြတာ တွေ့တယ်၊ အခြားလူတွေက ကျောက်ကပ်ဝယ်မယ်လို့ ကမ်းလှမ်းထားတာ တွေ့ရတယ်” လို့ ကားလို့စ်က ဆက်လက်ပြောပါတယ်။
(Graphic: MediaCorp)
ဖိလစ်ပိုင်မှာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကောင်းမွန်တဲ့ ကျောက်ကပ်အတွက် ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ကြော်ငြာထားတာတွေကို တွေ့နေကျလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ Facebook မှာ ‘kidney donation Philippines’ ဒါမှမဟုတ် ‘kidney fo sale’ လို့ ရိုက်ထည့်ရှာဖွေကြည့်ပါက ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါပွဲစားတွေ၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်တွေနဲ့ ကျောက်ကပ်ရောင်းလိုသူတွေရဲ့ မရေတွက်နိုင်အောင် များပြားလှတဲ့ ပို့စ်တွေကို တွေ့ရမှာပါ။ သူတို့က ဆိုရှယ်မီဒီယာရဲ့ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိနိုင်မှုကို အသုံးပြုပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းကြပါတယ်။
ဖိလစ်ပိုင်မှာ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရောင်းဝယ်မှုက အသစ်အဆန်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဖိလစ်ပိုင်မှာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်မှု၊ ကိုယ်အင်္ဂါအစားထိုးကုသမှု နေရာတွေရှိမှုနဲ့ အစိုးရက ကြီးကြပ်မှုနည်းပါးတာကြောင့် ကိုယ်အင်္ဂါအစားထိုးမှုအတွက် လာရောက်ကြတဲ့နိုင်အဖြစ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက သိထားခဲ့ကြတာ ဆယ်စုနှစ်များကြာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
(Image: MediaCorp)
အသစ်အဆန်းဖြစ်လာတာကတော့ ဖိလစ်ပိုင် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါ အရောင်းအဝယ်ဈေးကွက်က ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ် ရောက်လာတာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရောင်းဝယ်မှုက လျှို့ဝှက်လုပ်ဆောင်ကြပြီး အွန်လိုင်းမှာ အမည်လျှို့ဝှက်ထားကြတာဖြစ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ အရာရှိတွေက ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါ ရောင်းဝယ်သူတွေကို ခြေရာခံရန် ခက်ခဲကြပါတယ်။
“အခုအချိန်မှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာလို အွန်လိုင်းပလက်ဖောင်းတွေသုံးပြီး လိင်ကိစ္စအတွက် ဒါမှမဟုတ် အလုပ်လုပ်ဖို့အတွက် ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ အချင်းချင်း အရောင်းအဝယ် လုပ်နေကြတာ လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်” လို့ တရားရေးဌာနအောက်မှ Inter-Agency Council Against Trafficking ရဲ့ လက်ထောက်အကြီးအကဲ Yvette T Coronel က ပြောပါတယ်။
(Image: MediaCorp)
“မှောင်ခိုဈေးကွက်မှာ ဝယ်လိုအားများတာရယ်၊ နောက်ပြီး ပေးတဲ့သူက ကျောက်ကပ်တစ်လုံးတည်းနဲ့လည်း အသက်ရှင်နိုင်တာဆိုတာ့ ကျောက်ကပ်က အများဆုံး အရောင်းအဝယ်လုပ်ကြတဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါဖြစ်နေတယ်” လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်ဥပဒေအရ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါအတွက် လူကုန်ကူးမှုအတွက် ကြီးလေးတဲ့ပြစ်ဒဏ် သတ်မှတ်ထားပြီ ထောင်ဒဏ် နှစ် ၂၀ အထိ ကျခံရနိုင်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း ကားလို့စ်လို ငွေရှာဖို့အတွက် မျှော်လင့်ချက်ကုန်နေသူတွေကတော့ သူတို့ချစ်တဲ့သူတွေ ကောင်းဖို့အရေး ဒီလို တရားမဝင်တဲ့ အရောင်းအဝယ်ထဲမှာ ပါဝင်လာခဲ့ကြတာပါပဲ။ သုံးဘီးမောင်းသမားအဖြစ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအလုပ် လုပ်ကိုင်နေသူ ကားလို့စ်ဟာ သူ့ရဲ့ကျောက်ကပ်တစ်လုံးကို ထုတ်ရောင်းဖို့ စိတ်ကူးခဲ့စဥ်က ကြောက်လန့်ခဲ့မိပေမဲ့ သူ့မှာ ရွေးချယ်စရာမရှိခဲ့ဘူးလို့ ခံစားခဲ့ရကြောင်း ရင်ဖွင့်ခဲ့ပါတယ်။
(Image: MediaCorp)
ကားလို့စ်က သူ့ရဲ့ကျောက်ကပ်တစ်လုံးကို ရောင်းချပြီး ရရှိလာမယ့်ငွေကို ဆေးရုံကုန်ကျစရိတ်များပေးရန်၊ သုံးဘီးတစ်စီးဝယ်ရန်နဲ့ လုပ်ငန်းအသေးစားတစ်ခုလုပ်ရန် စီစဥ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ “ကျွန်တော့်ကျောက်ကပ်ရောင်းလိုက်နိုင်ရင် ကျွန်တော်တို့ဘဝတွေ ပိုတိုးတက်လာနိုင်ပြီး အခုလက်ရှိ နေထိုင်ရတဲ့ အခြေအနေတွေကနေ ပိုကောင်းတဲ့အခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” လို့ ကားလို့စ်က ပြောပါတယ်။
အခြားနိုင်ငံတွေမှာကဲ့သို့ပင် Facebook ဟာ ဖိလစ်ပိုင်မှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးစွဲနေကြတဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပုံမှန်အသုံးပြုနေသူ ၆၆ သန်းကျော်ရှိနေပါတယ်။ Facebook ရေပန်းစားမှုက ၎င်းတို့အကျိုးအမြတ်အတွက် အသုံးချလိုသူ အချို့သော ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို ဆွဲဆောင်နေပါတယ်။
(Graphic: MediaCorp)
Facebook ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က CAN သတင်းဌာနသို့ ပေးပို့ခဲ့တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုမှာတော့ လူသားတွေရဲ့ ကိုယ်အင်္ဂါများအပါအဝင် ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ရောင်းဝယ်ခြင်းမပြုရန် ရှင်းလင်းတဲ့ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ သတ်မှတ်ထားရှိကြောင်း ပြောထားပါတယ်။ “ဒီလို အကြောင်းအရာတွေကို ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရှိတာနဲ့ ဖယ်ရှားပစ်ပါတယ်၊ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သုံးစွဲသူတွေကိုလည်း အဲဒီစည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေ ချိုးဖောက်ရာရောက်တယ်လို့ သူတို့ ထင်မြင်မိတဲ့ အကြောင်းအရာကို ကျွန်တော်တို့ဆီ သတင်းပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်” လို့ Facebook ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ဆိုပါတယ်။
သက်ဆိုင်ရာ ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်တွေက ဆိုရှယ်မီဒီယာနဲ့ တစ်ကယ့်လက်တွေ့မှာပါ တရားမဝင် ကိုယ်အင်္ဂါရောင်းဝယ်ရေးကို ဟန့်တားတိုက်ဖျက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေရှိပေမဲ့လည်း ဆင်းရဲလွန်းတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကြားမှာတော့ ငွေရဖို့အတွက် ရွေးချယ်စရာမရှိတော့တဲ့အခါ ကျောက်ကပ်ထုတ်ရောင်းဖို့ စိတ်ကူးမိနိုင်ကြဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
(Photo: MediaCorp)
လူဇွန်ကျွန်းအလယ်ပိုင်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ကားလို့စ်ရဲ့ဖြစ်ရပ်မှာတော့ နောက်ဆုံးမှာ ဆေးရုံကုန်ကျစရိတ်တွေ ရှင်းဖို့အတွက် ငွေချေးယူနိုင်ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ကျောက်ကပ်ကို ထုတ်ရောင်းစရာ မလိုခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့မိသားစုနဲ့အတူ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အနာဂတ်ဘဝကို အိပ်မက်မက်နေသူ ကားလို့စ်က နောင်တစ်ချိန်ချိန်မှာ မိသားစုအတွက် အခုလိုမျိုး ငွေလိုအပ်လာခဲ့ရင်တော့ အခြေအနေ ပြောင်းလဲသွားနိုင်တယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ “ကျွန်တော့်ဘဝမှာ ကျွန်တော့်မိသားစုက အရေးအကြီးဆုံးပဲဗျာ၊ ကျောက်ကပ်ထုတ်ရောင်းတာကတော့ အမြဲတမ်း ရွေးချယ်စရာတစ်ခု ဖြစ်နေမှာပါပဲ” လို့ ကားလို့စ်က ဖွင့်ဟခဲ့ပါတယ်။
(CNA သတင်းဌာနမှ ဆောင်းပါးရှင် ပီချာယာဒါ ပရွန်မ်ချတ်ချူးရဲ့ သတင်းဆောင်းပါးကို ကောက်နုတ်ဘာသာပြန်ဆိုထားပါတယ်။ သတင်းဆောင်းပါး ပထမပိုင်းဖြစ်တဲ့ “ဖိလစ်ပိုင်မှ တရားမဝင် ကျောက်ကပ်အရောင်းအဝယ် ဈေးကွက်အကြောင်း” ကိုလည်း ဒီမှာနှိပ်ပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်)